ในยุคที่ “ข้อมูล” คือพลัง กราฟ (Graph) จึงกลายเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ข้อมูลซับซ้อนกลายเป็นภาพที่เข้าใจง่าย แต่รู้หรือไม่ว่า การเลือกใช้กราฟผิดประเภทอาจทำให้ ผู้ชมตีความผิด, เข้าใจคลาดเคลื่อน, หรือแม้แต่ หมดความน่าเชื่อถือ ไปเลยก็ได้
บทความนี้จะพาคุณมารู้จักกับ 5 หลักการสำคัญในการเลือกกราฟอย่างมืออาชีพ พร้อมอธิบายว่า ถ้าเลือกผิด จะเกิดอะไรขึ้นกับข้อมูลของคุณ
1. เข้าใจประเภทของข้อมูลก่อน
ก่อนจะเลือกกราฟ ต้องดูว่าเรากำลังนำเสนอข้อมูลแบบไหน เช่น ข้อมูลที่เปลี่ยนแปลงตามเวลา ข้อมูลเปรียบเทียบระหว่างหมวดหมู่ หรือข้อมูลสัดส่วน
- ถ้าเป็นข้อมูลตามช่วงเวลา เช่น ยอดขายรายเดือน ใช้กราฟเส้น
- ถ้าเป็นการเปรียบเทียบหมวดหมู่ เช่น ยอดขายแต่ละสินค้า ใช้กราฟแท่ง
- ถ้าเป็นสัดส่วน เช่น ส่วนแบ่งตลาด ใช้กราฟวงกลม (กรณีมีไม่เกิน 4-5 หมวด)
หากใช้กราฟผิดประเภท เช่น ใช้วงกลมแสดงการเปลี่ยนแปลงรายวัน จะทำให้ตีความผิดทันที
2. รู้ว่ากำลังจะสื่อสารอะไร
ก่อนจะสร้างกราฟ ควรถามตัวเองว่าอยากให้ผู้ชมเห็นอะไร เช่น ต้องการแสดงแนวโน้ม การเปรียบเทียบ หรือการกระจายตัวของข้อมูล
การเลือกกราฟให้สอดคล้องกับจุดประสงค์จะช่วยให้สารที่เราต้องการสื่อชัดเจน เช่น ต้องการแสดงแนวโน้มก็ใช้กราฟเส้น ไม่ใช่กราฟแท่ง เพราะแท่งไม่แสดงการต่อเนื่องของเวลา
ถ้าเลือกกราฟไม่ตรงกับสารที่ต้องการสื่อ ผู้ชมอาจเข้าใจผิดหรือไม่เข้าใจสารสำคัญเลย
3. หลีกเลี่ยงกราฟที่บิดเบือนข้อมูล
การออกแบบกราฟไม่ควรทำให้ข้อมูลดูเกินจริง เช่น
- อย่าใช้กราฟสามมิติ เพราะแม้จะดูสวย แต่บิดเบือนขนาดจริง
- อย่าตัดแกน Y จนทำให้ค่าดูห่างกันมากเกินจริง
- ใช้สัดส่วนและขนาดให้สัมพันธ์กับข้อมูลจริง
หากใช้กราฟที่บิดเบือน อาจทำให้ข้อมูลดูเกินจริง ผู้ชมตีความผิด และความน่าเชื่อถือของคุณจะลดลง
4. ปริมาณข้อมูลต้องเหมาะกับกราฟ
จำนวนข้อมูลที่มากหรือน้อยเกินไปอาจทำให้กราฟอ่านยาก
- ถ้ามีข้อมูลมาก เช่น 30 หมวด อย่าใช้กราฟวงกลม เพราะอ่านไม่รู้เรื่อง
- ถ้ามีข้อมูลน้อย เช่น 3-4 หมวด กราฟแท่งสั้นๆ อาจชัดเจนกว่าตาราง
หากใช้กราฟที่ไม่เหมาะกับปริมาณข้อมูล จะทำให้ผู้ชมเข้าใจยาก และข้อมูลที่ควรจะง่ายกลับกลายเป็นซับซ้อน
5. การออกแบบต้องเรียบง่ายและชัดเจน
การเลือกสี การตั้งชื่อแกน และคำอธิบายต้องครบถ้วน
- ใช้สีอย่างมีความหมาย เช่น เขียวแทนผลลัพธ์ดี แดงแทนแย่
- อย่าใช้สีมากเกินไปจนรบกวนสายตา
- ต้องมีชื่อแกน หน่วย คำอธิบายให้ชัดเจน
กราฟที่ดูดีแต่ไม่มีคำอธิบายหรือมีสีสันเกินไป จะทำให้สับสนและดูไม่เป็นมืออาชีพ
ผลเสียหากเลือกกราฟผิด
- ผู้ชมอาจตีความผิดและเข้าใจข้อมูลคลาดเคลื่อน
- ความน่าเชื่อถือของผู้นำเสนอจะลดลงทันที
- ข้อมูลที่มีประโยชน์อาจไม่ถูกสื่อออกมาได้เต็มที่
- การตัดสินใจตามข้อมูลนั้นอาจผิดพลาด
- เสียโอกาสในการสร้างความน่าสนใจและโน้มน้าวใจ
สรุป
การเลือกกราฟอย่างถูกต้องไม่ใช่แค่เรื่องความสวยงาม แต่คือเรื่องของการสื่อสารข้อมูลให้ชัดเจน ตรงประเด็น และเข้าใจง่าย กราฟที่ดีจะทำให้ข้อมูลพูดแทนเราได้อย่างมีพลัง และทำให้การนำเสนอของเรามีคุณภาพในสายตาผู้ฟังอย่างแท้จริง
สามารถเข้าไปดูบทความอื่นๆ ได้ที่: https://rdbi.co.th/blog/
ปรึกษาหรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่
เพจ: http://bit.ly/rdbipage
Facebook: https://www.facebook.com/RandDBI/
Line OA: @rdbi
Tel: 02-681-9700
อีเมล์: sales@rdbi.co.th🌟
