จากบทความก่อนหน้านี้เราได้รู้จักกับ Tableau Public ไปแล้ว คราวนี้เราจะมาเรียนรู้วิธีการใช้งาน Tableau Public เบื้องต้น สำหรับผู้ใช้งานทั่วไปกัน โดยในบทความนี้ จะกล่าวถึงขั้นตอนการนำเข้าข้อมูลเข้ามาใน Tableau Public และการจัดการข้อมูลเบื้องต้น ไปจนถึงการสร้างกราฟ และ Dashboard อย่างง่าย เพื่อใช้เป็นแนวทางในการสร้างรายงานจากข้อมูลที่ต้องการนะครับ
แนะนำตัวโปรแกรม
(ท่านใดยังไม่มีโปรแกรม สามารถดูคำแนะนำจากบทความ แนะนำโปรแกรม Tableau Desktop Public Edition)
เมื่อเปิดโปรแกรมขึ้นมา จะพบหน้าจอหลักของโปรแกรม ดังภาพ ซึ่งหน้านี้จะใช้สำหรับเลือกแหล่งข้อมูลสำหรับใช้ในการสร้างรายงาน

เมื่อเราคลิกที่ไอคอนของโปรแกรม โปรแกรมจะเปลี่ยนไปที่หน้า Worksheet Editor หรือหน้าสำหรับทำรายงาน ซึ่งก็จะแสดงดังภาพ โดยหน้าจอของโปรแกรมจะเป็นแบบเดียวกับหน้าจอของ Tableau Desktop ตัวเต็มทุกประการ โดยในหน้านี้ หากเราจะทำการเชื่อมต่อกับแหล่งข้อมูลก็สามารถคลิกที่คำสั่ง Connect to Data บน Data pane ก็ได้เช่นกัน

กรณีต้องการกลับไปหน้า Connection view สามารถคลิกที่เมนู Data source ที่อยู่มุมล่างซ้ายมือ เพื่อกลับไปที่หน้า Connection view เพื่อจัดการกับ Data source ได้ตามต้องการ
Download Sample File
ไปที่หน้า Connection view คลิกที่เมนู Sample Data Sets เพื่อไปโหลดข้อมูลตัวอย่างที่ Tableau เตรียมไว้ให้

หรือจะเข้าไปที่ URL: https://public.tableau.com/app/learn/sample-data?qt-overview_resources=1#qt-overview_resources ก็ได้ครับ
ในหน้าเว็บจะเป็นรายการข้อมูลตัวอย่างที่เราสามารถนำไปใช้ในการฝึกทำรายงานได้ฟรี โดยในบทความนี้เราจะใช้ตัวอย่างข้อมูลที่ชื่อ Superstore Sales ซึ่งเป็นข้อมูลในรูป Excel file โดยคลิกที่ Dataset (xls) เพื่อ Download ไฟล์ข้อมูล

กรณีหน้าเว็บจะเปิดไฟล์เอกสารขึ้นมาให้คลิก Download file เพื่อโหลดไฟล์มาเก็บที่เครื่องของเรานะครับ

เมื่อ Download ไฟล์เสร็จ ก็จะได้ไฟล์ Excel ที่มี 3 sheet ซึ่งเป็นข้อมูลยอดขายของ Super store แห่งหนึ่ง ที่มีการขายสินค้าแบบออนไลน์ โดยข้อมูลนี้จะคัดมาเฉพาะของประเทศสหรัฐอเมริกา โดยในตารางจะเป็นข้อมูลยอดขายในแต่ละ Order ซึ่งจะมีข้อมูลทั้งข้อลูกค้าที่ซื้อสินค้า, สินค้าที่ขาย, การจัดส่ง รวมทั้งตัวเลข ยอดขาย, กำไร ต้นทุน ส่วนลด ใน Order นั้นๆ เรียงลำดับตาม Row ID ของตาราง

การนำเข้าแหล่งข้อมูล
ในการนำเข้าแหล่งข้อมูล ขอยกตัวอย่างจากหน้า Connection view โดยคลิกที่เมนู Microsoft Excel จากนั้นเลือกไฟล์ที่เรา Download มาในขั้นตอนก่อนหน้านี้

จากนั้นโปรแกรมจะดึงข้อมูล Table หรือ Sheet จากไฟล์ Excel เข้าไปในโปรแกรม ดังภาพ ในกรอบหมายเลข 1 จะเป็นชื่อแหล่งข้อมูลที่กำหลังใช้งานอยู่ และในกรอบที่ 2 จะเป็นรายชื่อ Sheet ที่อยู่ในไฟล์ที่นำเข้ามา จะเห็นว่าไฟล์นี้มีทั้งหมด 3 Sheet

หากต้องการดูข้อมูลของแต่ละตาราง เราสามารถคลิกที่ไอคอนท้ายชื่อตาราง เพื่อดูข้อมูลตัวอย่างของตารางนั้นๆ ได้

ทำการเลือกตาราง หรือ Sheet ที่ต้องการนำไปใช้งาน โดยในตัวอย่างนี้เราจะเลือก Sheet ที่ชื่อ Orders ซึ่งเป็นตารางที่เก็บข้อมูลการขายของ Super store โดยการคลิกที่ Sheet ที่ต้องการ จากนั้นลากไปวางในกรอบพื้นที่ว่างด้านขวามือ (ต่อไป เราจะเรียกว่า Data Model)

ในบทความนี้ จะอธิบายเฉพาะกรณีนำเข้าข้อมูล 1 ตาราง เท่านั้นนะครับ เพื่อความง่าย และรวดเร็ว สำหรับกรณีใช้งานหลายๆ ตาราง จะอธิบายในบทความถัดได้
ตอนนี้เรามีข้อมูลที่พร้อมจะใช้ในการสร้างรายงานของเราแล้ว ให้คลิกที่ Tab ที่ชื่อ Sheet 1 ด้านล่างของหน้าจอ เพื่อเข้าไปที่หน้า Worksheet view
บนหน้า Worksheet view จะมีส่วนประกอบของแถบเครื่องมือหลายจุด แต่จุดที่น่าจะได้ใช้งานบ่อย จะแสดงตามภาพด้านล่าง

- Data pane เป็นแถบแสดงชื่อตาราง และคอลัมน์ต่างๆ จากไฟล์ หรือ แหล่งข้อมูลที่เรานำเข้ามา รวมทั้งรายชื่อสูตรคำนวณที่อาจมีการสร้างเพิ่มในอนาคต
- Row & Column shelf เป็นแถบสำหรับว่างข้อมูลจาก Data pane เพื่อใช้ในการสร้างกราฟในรูปแบบต่างๆ เราสามารถสลับ เหรือ เปลี่ยนตำแหน่งของข้อมูลบน Row และ Column shelf ได้ตามต้องการ
- Worksheet area เป็นพื้นที่สำหรับสร้างกราฟ หรือรายงาน (สามารถลาก Field ข้อมูลมาวางที่ Worksheet area ก็ได้เช่นกัน)
- Filter & Page shelf เป็นจุดสำหรับวางข้อมูล เพื่อใช้เป็น Filter และตัวควบคุมการแสดงข้อมูลของหน้ารายงาน
- Mark card เป็นเครื่องมือสำหรับปรับแต่งกราฟบนรายงาน
- Show Me เป็นแถบเครื่องมือสำหรับสร้างกราฟ อัตโนมัติ จากข้อมูลที่เราเลือกไว้
ข้อมูลบน Data pane จะถูกแบ่งออกตาม Type ของข้อมูล ออกเป็น 2 กลุ่มคือ กลุ่มข้อมูลที่เป็น Measure หรือข้อมูลที่เป็นตัวเลข และกลุ่มข้อมูลที่เป็น Dimension หรือข้อมูลที่เป็น Text โดยจะใช้สี และการเรียงลำดับดังภาพ

การสร้างกราฟด้วย Tableau Public
ในการสร้างกราฟเพื่อวิเคราะห์ข้อมูลนั้น ตามปกติ เราก็ต้องตั้งคำถามขึ้นก่อน ว่าเราต้องการรู้อะไรจากข้อมูลของเรา เช่น ต้องการรู้ภาพรวมของยอดขายในช่วงเวลาที่ผ่านมา (ภายในปี หรือ หลายๆ ปี) หรือ ต้องการรู้ยอดขายแยกตามกลุ่มลูกค้า หรือยอดขายตามกลุ่มสินค้า เป็นต้น
นั่นคือ เราต้องรู้ก่อนว่า เราต้องการใช้ข้อมูลอะไรบ้างในการสร้างกราฟของเรา แล้วค่อยไปดูว่าจะนำข้อมูลนั้นๆ มาสร้างเป็นกราฟอะไร โดยความน่าสนใจของโปรแกรม Tableau ก็คือฟังก์ชันที่เรียกว่า VizQL ที่จะเข้ามาช่วยเราในการเลือกกราฟที่เหมาะสมสำหรับการนำเสนอข้อมูล โดยเราเพียงเลือกข้อมูลที่ต้องการ แล้วโปรแกรมจะประมวลผลเพื่อเลือกรูปแบบของกราฟที่เหมาะสมให้กับข้อมูลนั้นๆ ให้เราเอง

คราวนี้เรามาลองเริ่มสร้างกราฟแรกของเรากันครับ กลับไปที่หน้าจอโปรแกรม สมมุติว่าเราอยากรู้ยอดขายในแต่ละปีที่ผ่านมา ให้เราดับเบิลคลิกที่ตัวข้อมูลทีั่ต้องการ ตามลำดับดังนี้
- ดับเบิลคลิกที่คอลัมน์ Sales
- ดับเบิลคลิกที่คอลัมน์ Order date (คอลัมน์วันที่ของการขายสินค้า)
โปรแกรมจะทำการสร้างกราฟแบบ Line chart ให้ดังภาพ

ทดลองเพิ่มข้อมูลเข้าไปอีก เช่น ดับเบิลคลิกที่ Category เพื่อดูข้อมูลยอดขายแยกตามกลุ่มสินค้า จะพบว่าโปรแกรมจะทำการปรับรูปแบบของกราฟใหม่ โดยจะแยกจำนวนยอดขายออกตามจำนวนรายการของ Category (ซึ่งมีอยู่ 3 กลุ่ม) ดังภาพ (สีของเส้นกราฟ จะแสดงบน Category card ซึ่งเราสามารถปรับแก้ไขได้หากต้องการ)

ในขั้นตอนที่ผ่านมาเราใช้การเลือกข้อมูลที่เป็นตัวเลข หรือ Measure ก่อน โปรแกรมจะพยายามสร้างรายงาน โดยใช้กราฟที่เหมาะสม โดยข้อมูลที่เราเลือกมีคอลัมน์ที่เป็นวันที่ (Order Date) โปรแกรมจึงเลือกกราฟแบบ Line chart ให้ หากเปลี่ยนเป็นคอลัมน์ทั่วไป ก็จะได้รูปแบบของกราฟที่เปลี่ยนไป
ตัวอย่างด้านล่าง จะเปลี่ยนข้อมูลลำดับที่ 2 จาก Order Date มาเลือกเป็น Region แทน จะเห็นว่ารูปแบบของกราฟที่ได้จะเป็น Column Chart

ก่อนจะลองอีกเงื่อนไข ให้เราสร้างหน้า Worksheet ใหม่ ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธีดังภาพ

คราวนี้เราจะใช้ข้อมูลแบบเดิม แต่เปลี่ยนลำดับในการเลือกข้อมูล โดยเลือกคอลัมน์ที่เป็น Dimension ก่อน โดยในตัวอย่างนี้ผมจะเลือกอคลัมน์ Order Date ก่อน จากนั้นค่อยเลือกข้อมูลอื่นๆ ดังนี้
- ดับเบิลคลิกที่คอลัมน์ Order Date
- ดับเบิลคลิกคอลัมน์ Sales
- ดับเบิลคลิกคอลัมน์ Category
จะเห็นว่าโปรแกรมจะสร้างรายงานออกมาเป็นตารางข้อมูลดังภาพ

จะเห็นว่าลำดับของการเลือกข้อมูล และ ชนิดของข้อมูลที่เลือกในแต่ละลำดับ อาจจะมีผลต่อรูปแบบของกราฟจากโปรแกรม ซึ่งในบางกรณี กราฟที่ได้อาจไม่ตรงกับที่เราต้องการ ซึ่งเราสามารถแก้ไข หรือ ปรับเปลี่ยน โดยใช้ฟังก์ชัน Show Me ได้ครับ
การสร้างกราฟด้วยฟังก์ชัน Show Me
Show Me เป็นฟังก์ชันการสร้างกราฟ ตามรูปแบบที่โปรแกรมเตรียมไว้ให้ โดยแถบเครื่องมือนี้ จะอยู่ด้านขวาของหน้าจอ เมื่อเราเลือกข้อมูล หรือ สร้างกราฟไปแล้ว (ตามขั้นตอนก่อนหน้านี้) ดังภาพตัวอย่างจะเป็นกราฟที่สร้างจากขั้นตอนที่แล้ว เมื่อคลิกที่ Show Me จะได้รูปแบบดังภาพ

กรณีที่เราสร้างกราฟไปแล้ว แต่ไม่ได้รูปแบบที่ต้องการ สามารถเลือกรูปแบบกราฟใหม่จาก Show Me ได้เลย ดังตัวอย่าง จะเปลี่ยนรายงานจากรูปแบบตาราง ไปเป็น Side by Side Bars เราสามารถคลิกเลือกที่แถบเครื่องมือของ Show Me ได้เลย โปรแกรมก็จะทำการเปลี่ยนรูปแบบของกราฟไปเป็น Side by Side Bars ให้ดังภาพ (ตำแหน่งของ Field ข้อมูล โปรแกรมจะพิจารณาเลือกตามความเหมาะสม ซึ่งเราสามารถปรับเปลี่ยนได้ภายหลัง)

กรณีที่เราต้องการสร้างรายงานหรือ กราฟขึ้นใหม่ โดยใช้ Show Me สามารถทำได้ตามขั้นตอนดังนี้ครับ
ก่อนอื่นเพิ่ม Worksheet ขึ้นมาอีก 1 Sheet จากนั้นทำการคลิกเลือกข้อมูลที่ต้องการก่อน แล้วค่อยเลือกรูปแบบของกราฟจาก Show Me โดยในการเลือกให้เรากดปุ่ม Ctrl บน keyboard ค้างไว้ แล้วคลิกเลือกข้อมูลที่ต้องการจนครบ แล้วค่อยไปพิจารณาเลือกรูปแบบของกราฟที่ต้องการ
ในตัวอย่างนี้ เราต้องการสร้างรายงาน หรือ กราฟสำหรับวิเคราะห์ข้อมูลยอดขาย แยกตาม กลุ่มสินค้า (Category) และกลุ่มของลูกค้า (Segment) ให้ทำการเลือกข้อมูลจาก Data pane ดังภาพ
เมื่อคลิกที่ Show Me โปรแกรมจะแสดงรูปแบบกราฟแนะนำ โดยใช้กรอบสีแดงกำกับ (หมายเลข 2) หากกราฟที่อยากใช้งาน ไม่สามารถเลือกได้ ให้นำเมาส์ไปวางที่ไอคอนรูปแบบของกราฟที่ต้องการ โปรแกรมจะแสดงคำแนะนำว่า กราฟนี้ ต้องใช้ข้อมูลอะไรบ้าง ดังตัวอย่าง หากต้องการสร้างเป็น Line chart ต้องเพิ่มข้อมูลที่เป็นวันที่เข้าไป จึงจะสามารถเลือกกราฟแบบนี้ได้

ในตัวอย่างนี้ เราจะเลือกเป็น Horizontal bars ตามที่โปรแกรมแนะนำนะครับ ซึ่งจะได้กราฟดังตัวอย่าง

บน Row Shelf จะเห็นว่ามีชื่อของคอลัมน์ Category และ Segment แสดงอยู่ เราสามารถสลับตำแหน่งของทั้งสองคอลัมน์ได้ตามต้องการ โดยคลิกที่ Field ที่ต้องการย้าย จากนั้นลากไปวางในตำแหน่งที่ต้องการได้เลย

เมื่อลำดับของ Field ข้อมูลบน Shelf เปลี่ยน กลุ่มของข้อมูลบนกราฟ ก็จะเปลี่ยนตาม ดังภาพ จากเดิม ยอดขายจะแบ่งตามกลุ่มของ Category แล้วแยกย่อยตาม Segment ตอนนี้จะเปลี่ยนมาแบ่งตาม Segment และแยกย่อยตาม Category แทน

ทดลองเปลี่ยนรูปแบบของกราฟ ไปเป็น Side by Side Bars จากนั้นนำคอลัมน์ Region จาก Data pane ไปวางที่ Row shelf ด้านหน้าของ SUM(Sales)

จากเดิมที่กราฟแสดงยอดขาย แยกตาม Category และ Segment ตอนนี้ ข้อมูลบนกราฟจะถูกแบ่งออกตามข้อมูล Region ทำให้เราเห็นตัวเลขยอดขายที่แบ่งตาม Category และ Segment ในแต่ละ Region ได้ในกราฟเดียวกัน

จะเห็นว่า แม้เราจะใช้การสร้างกราฟแบบ Auto แต่เราสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบของกราฟที่โปรแกรมสร้างให้ได้ตามต้องการ
การบันทึกไฟล์รายงานจาก Tableau Public
ในการบันทึกไฟล์รายงานของ Tableau Public เราต้องมีบัญชี Tableau Public Cloud ก่อนนะครับ (หากยังไม่มี สามารถดูคำแนะนำจากบทความ แนะนำโปรแกรม Tableau Desktop Public Edition) นะครับ
ในการบันทึกไฟล์ให้ไปที่เมนูไฟล์ แล้วเลือก Save to Tableau Public จากนั้นทำการ Login เข้าบัญชีที่ต้องการเก็บข้อมูล แล้ว ระบุชื่อไฟล์รายงานตามต้องการ จากนั้นกด Save โปรแกรมจะทำการอัพโหลดรายงานของเราไปจัดเก็บบน Public Cloud ที่ระบุให้ครับ
(กรณีใช้ข้อมูลขององค์กรในการทำรายงาน แนะนำให้ศึกษาบทความจาก Link ด้านบนก่อนนะครับ เพราะ Tableau Public นั้นไม่ค่อยเหมาะสำหรับการใช้งานกับข้อมูลที่เป็นความลับ)

หลังจากอัพโหลดเรียบร้อย รายงานของเราก็จะขึ้นไปแสดงบน Tableau Public Cloud เรียบร้อยแล้ว ในกรณีที่หน้า Sheet ไม่แสดง สามารถเข้าไปตั้งค่าได้ตามภาพครับ

สำหรับบทความนี้ก็เป็นเพียงเนื้อหาเบื้องต้นของการใช้งาน Tableau Public นะครับ ยังมีเทคนิค และแนวทางอีกมากมายในการสร้างรายงานวิเคราะห์ข้อมูล ยังไงก็ฝากติดตามกันด้วยนะครับ สำหรับบทความนี้คงต้องขอตัดจบแต่เพียงเท่านี้ก่อน เพราะตอนนี้เหมือนจะยาวมากเกินไปละครับ แล้วพบกันใหม่ในบทความต่อไปนะครับ